Projekt Uniwersytet Otwarty

Opowiem Wam historię… Dokumentacja pamięci społecznej w praktyce: Pamiętnikarstwo

Na stronie prezentujemy efekty kursu, prowadzonego od marca do czerwca 2022 roku, we współpracy z Uniwersytetem Trzeciego Wieku w Zielonej Górze oraz Biblioteką Kultury w Iłowej. Kurs skierowany był do szerokiego grona odbiorców, jednak szczególnie do ludzi dojrzałych, do seniorów posiadających bogate doświadczenia życiowe. Cykliczne spotkania miały na celu praktyczną naukę metody pamiętnikarskiej oraz wykorzystanie możliwości, jakie ona daje w badaniach społecznych i badaniach nad kulturą.

Zajęcia odbywały się w formule Uniwersytetu Otwartego, a ich efektem są spisane lub nagrane opowieści Uczestników kursu – prezentowane w poszczególnych zakładkach. Wypracowywane w trakcie kursu materiały wspomnieniowe stanowią doskonałe przykłady dokumentacji losów ludzkich (indywidualnych/rodzinnych/także lokalnych) i stanowią trwały nośnik pamięci społecznej (czemu służy także ich publikacja w tym miejscu). Uczestnicy spotkań przygotowali bardzo zróżnicowane narracje (niektóre wzbogacone o dokumenty osobiste, liczne fotografie). Są wśród nich m.in.:

historie własnych rodzin pochodzenia i własnego dzieciństwa oraz wczesnej młodości, w tym także dzienniki z sentymentalnych podróży – powrotów do miejsc znaczących dla własnej tożsamości, opowieści o przygodach bliższych lub dalszych członków rodziny, o ważnych rodzinnych pamiątkach (p. Lucyna Stanisławska, p. Bożena Szczypiorek, p. Wiesław Kuszyk);
biografia Małżonki – bardzo szczegółowe i kompletne opracowanie uwzględniające zarówno rodzinne, jak i zawodowe aspekty życia Żony, przygotowane/opracowane już po Jej śmierci, jako dopełnienie Jej własnego pamiętnika, dla upamiętnienia ukochanej osoby (p. Janusz Mróz);
historia własnej edukacji oraz pokonywania życiowych trudności (nie tylko edukacyjnych) – w myśl przyświecającego Autorce tekstu hasła: „Być kowalem swojego losu” (p. Bożena Szczypiorek);
pamiętnik Opozycjonisty – historia działalności opozycyjnej w latach 80. ub. i związanych z nią represji ze strony władz (p. Zdzisław Grab);
pamiętnik czasów zarazy (p. Ewa Kwaśniewicz).

Nasi Kursanci, Autorki i Autorzy pamiętników, podczas trwających cztery miesiące spotkań wykazywali się niezwykłą otwartością i zaangażowaniem, dzielili się z nami sobą, własnymi, często bardzo osobistymi historiami, do których powrót nie zawsze był łatwy.

Kurs przyniósł wielowymiarowe efekty, zarówno dokumentacyjne, społeczne, jak i edukacyjne. Uczestnictwo w zajęciach pozwoliło nie tylko na pozyskanie materiałów wspomnieniowych, ale także umożliwiło podniesienia dobrostanu Uczestników i poczucia satysfakcji (senior jako ekspert, kompetentny przewodnik po przeszłości) oraz stało się przyczynkiem do wzmacniania więzi międzygeneracyjnych. W przyszłości planowana jest publikacja fragmentów prezentowanych w tym miejscu materiałów w tradycyjnej formie.

Publikując opracowane historie, raz jeszcze dziękujemy naszym Bohaterkom i Bohaterom, jak również Partnerom kursu – UTW w Zielonej Górze oraz Bibliotece Kultury w Iłowej – za bardzo inspirującą współpracę.

Izabela Kaźmierczak-Kałużna i Magdalena Pokrzyńska