Alokacja miejsc na listach wyborczych

MINIATURA: 2023/07/X/HS6/00578
Data rozpoczęcia: 2023-10-05
Data zakończenia: 2024-10-04
Kierownik (PI): dr Justyna Nyćkowiak
Podmiot/Lider: Uniwersytet Zielonogórski

Alokacja miejsc na listach wyborczych: dynamiczna analiza pozycjonowania kandydatów w wyborach do Sejmu w latach 1991-2023 - badania wstępne

Aby w pełni zrozumieć procesy wyborcze, kluczowe jest badanie wszystkich kandydatów, a nie tylko tych, którzy ostatecznie zdobywają mandaty. Do tej pory większość badań nad wyborami do Sejmu w Polsce skupiała się na aspektach instytucjonalnych i formalno-prawnych, pomijając szerszy kontekst, zwłaszcza historię kandydowania osób, które startowały w wyborach więcej niż raz. Analizy te najczęściej ograniczały się do wybranych grup parlamentarzystów, co sprawia, że brakuje pełnego obrazu, jak wyborcy dokonują swoich decyzji na podstawie wcześniejszych wyników kandydatów oraz partii, które reprezentują.

Jednym z najważniejszych ustaleń badań nad wyborami jest fakt, że pozycja kandydata na liście wyborczej ma ogromny wpływ na jego szanse na sukces. Z tego powodu analiza, w jaki sposób kandydaci są pozycjonowani na listach wyborczych, jest kluczowa dla zrozumienia, jak kształtuje się skład Sejmu. Mimo to, nie przeprowadzono jeszcze dynamicznych badań, które objęłyby osoby startujące w wyborach więcej niż dwa razy – czyli te, które angażują się w politykę regularnie, a nie okazjonalnie. Stanowią one mniej niż 10% wszystkich kandydatów, ale to właśnie z tej grupy wywodzi się większość przyszłych posłów i senatorów. Dlatego badania nad tą grupą mogą dostarczyć cennych wniosków o tym, jak wyłania się polityczna elita.

Chociaż podejmowano już próby analizy tych kwestii, dotychczasowe badania były ograniczone czasowo lub skupiały się na wąskiej grupie kandydatów. Moje badania mogą znacząco rozszerzyć naszą wiedzę na temat mechanizmów tworzenia reprezentacji politycznej oraz jakości elit politycznych w Polsce, pozwolą pogłębić rozumienie polskiego systemu wyborczego i jego wpływu na funkcjonowanie demokracji.

Efekt realizacji działania naukowego

Efektem realizacji działania naukowego jest baza POLCAND_ELEC (Allocation of Seats on Electoral Lists: A Dynamic Analysis of Candidate Positioning in Parliamentary Elections from 1991 to 2023) w otwartym dostępie w repozytorium Zenodo (DOI 10.5281/zenodo.13980894).

Publikacje ogólnodostępne, które korzystają z tych danych:

• Nyćkowiak, J., & Kołodziej, T. (2021). Switching Political Affiliation. Polish Sociological Review, (213), 47-70.
• Nyćkowiak, J. (2020). Zawodowi politycy w okresie przemian ustrojowych. Dom Wydawniczy Elipsa.
• Tunkis, P. J. (2018). Strength in Numbers: Social Identity, Political Ambition, and Group-based Legislative Party Switching (Doctoral dissertation, The Ohio State University).
• Tunkis, P. J., & Dubrow, J. K. (2017). Political Biographies and Electoral Outcomes Across Post-Communist Europe. Problems of Post-Communism, 64(2), 63-64.
• Tunkis, P. J. (2017). The Ties that Bind: Do Group Associations among Legislators Matter for Political Parties?. Problems of Post-Communism, 64(2), 79-93.
• Nyćkowiak, J., Dubrow, J. K., & Kołodziej, T. (2016). International Scientific Collaboration In The Electoral Control In Eastern Europe Project. Rocznik Lubuski, 42(2a), 111-123.
• Towards Electoral Control in Central and Eastern Europe, edited by Joshua Kjerulf Dubrow and Nika Palaguta, IFiS PAN Publishers, 2016
• Nyćkowiak, J. (2014). Construction and Use of a Relational Database to Analyze the Careers of Professional Politicians in Poland, 1985–2007. ASK. Research & Methods, (23), 115-134.